استخراج و اعتبارسنجی شاخص های ارزیابی توسعه فناوری اطلاعات مطالعه موردی: سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور

تغییر و تحول در پدیده های جامعه بشری اجتناب ناپذیر است و جهان بدون تغییر را نمی توان تصور نمود. در چنین محیط پویایی اخذ تصمیم و برنامه ریزی برای آینده مشکل است. تصمیم گیری چه در سطح یک شرکت خصوصی باشد و چه در سطح ملی، بایستی براساس شناخت وضع موجود و مقایسه آن با وضعیت قبلی یا مطلوب باشد. شناخت تغییرات و تحولات، نیاز به ابزار علمی جهت نمایش نرخ تغییرات دارد. این ابزارهای علمی که همان شاخص ها می-باشد، ابزاری است تا به کمک آن بتوان گذشته را سنجیده و آینده را برنامه ریزی نمود. آنچه از تدوین شاخص، اهمیت بیشتری دارد، نحوه تخصیص این شاخص ها به مولفه های راهبردی آن حوزه است. بنابراین در این پروژه بدنبال نوآوری و اهدافی مانند چگونگی تعریف شاخص و نگاشت بر مولفه های راهبردی یک سند راهبردی، تعریف رویکردهای متفاوت در نگاشت (نگاشت های شاخص به راهکار، شاخص به راهبرد و شاخص به حوزه راهبردی)، تعریف و تولید شاخص های جدید، روش دسته بندی شاخص ها برحسب حوزه های راهبردی در یک سند بالادستی و تبیین شاخص های سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور (مطالعه موردی این پروژه)، پرداخته شده است. همچنین علاوه بر اهداف فوق، مواردی نظیر ایجاد تطابق بین شاخص های الگوها و مدل های رتبه بندی مراجع و سازمان های بین المللی معتبر با شاخص های بومی کشور در حوزه فناوری اطلاعات، ایجاد ابزاری برای تحلیل طرح ها و برنامه های توسعه ای در این حوزه، امکان ارزیابی راهکارها و راهبردهای مندرج در سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات توسط شاخص ها و آشنایی با نحوه ارزیابی و رتبه بندی مجامع معتبر بین المللی در حوزه فناوری اطلاعات نیز بدست آمد. برای دستیابی به اهداف فوق الذکر، ابتدا به منظور استفاده حداکثری از فعالیت های انجام شده قبلی، جمع آوری این اسناد در قالب مطالعات قبلی انجام شده، شناخت وضع موجود و شاخص های حاصل از مطالعات تطبیقی، انجام گردید. پس از آن و براساس تبیین مبانی نظری و تجربی شاخص ها و روش تحقیق مربوطه، تعداد 331 شاخص برای مولفه های راهبردی این حوزه تدوین گردید. از آنجا که هر نگاشتی مستلزم دو بعد شاخص و مولفه راهبردی است و جهت نگاشت شاخص ها بایستی راهبردهایی را در طرف دیگر قرار داد، سپس نگاشت و تناظری بین شاخص های تدوین شده و مطالعه موردی مولفه های راهبردی این پروژه (سند راهبردی نظام جامع فناوری اطلاعات کشور در قالب 7 حوزه راهبردی، 29 راهبرد و 133 راهکار) تبیین و پیشنهاد گردید. پس از ارائه پیشنهاد شاخص ها بازاء هر راهکار، موارد در قالب پرسشنامه میان افراد خبره جامعه نمونه گیری آماری حهت نظرخواهی توزیع و نتایج توسط نرم افزار تحلیل آماری، با استفاده از روش تحقیق تحلیل عاملی بررسی گردید. براین اساس، سه رویکرد برای نگاشت در سطوح شاخص به راهکار، راهبرد و حوزه راهبردی اتخاذ گردید و شاخص های تدوین شده نیز دسته بندی شد. کلیه فعالیت های لازم برای نگاشت شاخص به مولفه های راهبردی یک سند، در قالب مدل مفهومی پیشنهادی تدوین گردیده است.